Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Putin ile düzenlediği ortak basın toplantısında, “Soçi Mutabakatıyla üzerimize düşen sorumlulukları ancak rejimin saldırılarına son vermesiyle yerine getirebiliriz. Zaten bildiğiniz gibi eylül ayının ortalarında Türkiye’de yapılacak üçlü zirveyle süreci devam ettireceğiz ve bu süreç bölgenin barışına önemli katkılarda bulunması lazım ki temennimiz Cenevre öncesi çok daha önemli adımları atmış olalım” dedi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova Jukovskiy Uluslararası Havaalanı’nda gerçekleştirdikleri baş başa ve heyetler arası görüşmelerin ardından ortak basın toplantısı düzenledi.

Konuşmasının başında gösterdiği ev sahipliği sebebiyle Rusya Devlet Başkanı Putin’e teşekkür eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya’da MAKS 2019 Fuarı sebebiyle bulunmaktan duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, ziyaretin Rusya Federasyonu’nun havacılık ve uzay alanlarında ulaştığı seviyeyi yerinde görmelerini sağladığını ifade etti.

“SAVUNMA SANAYİNDE S-400 SİSTEMLERİNİN TESLİMATININ BAŞLAMASI DÂHİL MÜSPET ADIMLAR ATIYORUZ”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 17-22 Eylül’de düzenlenecek TEKNOFEST Havacılık, Uzay ve Teknoloji Festivali’nde Rus dostlarını İstanbul’da ağırlamak istediklerini kaydetti.

İki ülke bakanlarının geçen ay Antalya’da Karma Ekonomik Komisyon toplantısını gerçekleştirdiklerini anımsatan Cumhurbaşkanı Erdoğan, şöyle konuştu: “İnşallah bu sene turizmde yeni bir rekora koşuyoruz. Ülkemizde ağırladığımız Rus turistlerin sayısı yılın ilk 6 ayında yüzde 14 artarak 2,7 milyona ulaştı. Karşılıklı Kültür ve Turizm Yılı etkinlikleri de başarıyla devam ediyor. Savunma sanayinde S-400 sistemlerinin teslimatının başlaması dâhil müspet adımlar atıyoruz. Nitekim bugün ikili görüşmemizde de savunma sanayine yönelik birçok alanda neler yapabiliriz, ne gibi adımlar atabiliriz, bunları ele alma fırsatını bulduk.”

“YÜZ BİNLERCE İDLİBLİ EVLERİNİ, YUVALARINI TERK ETMEK ZORUNDA KALDI”

Rusya Devlet Başkanı Putin ile Suriye’de yaşanan gelişmeleri İdlib’deki durum özelinde tüm boyutlarıyla ele aldıklarını belirten Erdoğan, şunları söyledi: “Eylül ayında Soçi’de vardığımız mutabakatla İdlib’de nispi istikrarı sağlamıştık. Geçen sene Sayın Putin ile çok hassas bir dönemde kritik bir adım atarak İdlib’de insani trajedinin önüne geçmiştik. Ancak rejimin mayıs ayından beri sivilleri ve sivil altyapıyı hedef alan saldırıları İdlib’de tesis ettiğimiz sükûneti maalesef bozdu. Bu saldırılar Soçi Mutabakatı’nı hayata geçirme çabalarımıza da sekte vurdu. İdlib’de rejim saldırıları sonucunda mayıs ayından beri 500’ü aşkın masum insan hayatını kaybetti, bin 200’ün üzerinde sivil yaralandı. Yüz binlerce İdlibli şu anda evlerini, yuvalarını terk etmek zorunda kaldı.”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 3,5 milyon Suriyelinin yeni bir insani felaketle karşı karşıya bulunduğunu vurgulayarak bu insanların önemli bir kısmının Türkiye sınırlarına yöneldiğini belirtti.

Türkiye’nin hâlihazırda 3,6 milyon Suriyeliye ev sahipliği yaptığını anımsatan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Rejimin terörizmle mücadele bahanesiyle sivillere karadan ve havadan ölüm yağdırması kabul edilemez. Sivilleri hedef alan saldırılar radikal unsurları da maalesef güçlendirmektedir. Rejimin kışkırtmaları, bölgedeki askerlerimizin can güvenliğini riske etme boyutuna varmıştır. Buradan şunu da ifade etmek istiyorum, meşru müdafaa hakkımız, özellikle sınırlarımız boyunca bizi müdafaaya sevk etmektedir” diye konuştu.

“SURİYE’NİN TOPRAK BÜTÜNLÜĞÜNE BAĞLILIĞIMIZI TEYİT ETTİK”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Tabii gereken adımları da gereken zamanda atmak durumundayız. Ülkemizin bu konudaki kararlılığını değerli dostum Putin’e de bizzat ifade ettim. İdlib’de sükûnetin sağlanması için Astana ruhu çerçevesinde çalışmaya hazır olduğumuzu bir kez daha vurguladım. Soçi Mutabakatıyla üzerimize düşen sorumlulukları ancak rejimin saldırılarına son vermesiyle yerine getirebiliriz. Zaten bildiğiniz gibi eylül ayının ortalarında Türkiye’de yapılacak üçlü zirveyle süreci devam ettireceğiz ve bu süreç bölgenin barışına önemli katkılarda bulunması lazım ki temennimiz Cenevre öncesi çok daha önemli adımları atmış olalım” açıklamasında bulundu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Fırat’ın doğusundaki durumu da istişare etme fırsatı bulduklarını dile getirerek, “Bu vesileyle Suriye’nin toprak bütünlüğüne bağlılığımızı bir kez daha teyit ettik” dedi.

“GAYEMİZ, SURİYE’NİN SEKİZ YILDIR ÖZLEMİNİ ÇEKTİĞİ HUZUR ORTAMINA BİR AN ÖNCE KAVUŞMASIDIR”

Rusya’nın yanı sıra İran ve BM (Birleşmiş Milletler) ile yürütülen çabalar neticesinde Anayasa Komitesi’nin kuruluş çalışmalarında son aşamaya gelindiğini aktaran Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Son pürüzleri de gidererek komitenin ilanını en kısa sürede yapmak istiyoruz. İki ülke olarak birbirimizin güvenlik hassasiyetlerinin farkındayız. Bugüne kadar değerli dostumla Suriye’nin istikrarı yolunda önemli adımlar attık. İnşallah önümüzdeki dönemde de bu çabaları sürdüreceğiz. Gayemiz akan kanı durması, komşumuz Suriye’nin sekiz yıldır özlemini çektiği huzur ortamına bir an önce kavuşmasıdır” değerlendirmesinde bulundu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya Federasyonu ile tesis edilen yakın diyaloğun sadece Türkler ve Ruslar için değil bölge için de önemli olduğunu ifade ederek, “Bu görüşmemizde bu anlayışımızı bir kez daha teyit etme fırsatı bulduk” diye konuştu.

İkili görüşmede Libya ve Keşmir sorunu ile Orta Doğu’daki son gelişmeleri de ele aldıklarını belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, temasların özellikle bölgenin barışı için büyük önem taşıdığını kaydetti.

RUSYA DEVLET BAŞKANI PUTİN: “RUSYA VE TÜRKİYE İLİŞKİLERİ DOSTLUK VE ÇIKARLAR ÜZERİNDE GELİŞMEKTEDİR”

Rusya Devlet Başkanı Putin de basın toplantısında yaptığı konuşmada, “Rusya ve Türkiye ilişkileri dostluk, karşılıklı saygı ve çıkarlar üzerinde gelişmektedir” dedi.

Konuşmasının devamında “İdlib’deki durum hakkında derin endişe duyuyoruz. Türkiye ile teröristlerin yok edilmesi için ek tedbirlerin çerçevesini belirledik” ifadelerini kullanan Rusya Devlet Başkanı Putin, “Türkiye’nin güney sınırlarında bir güvenlik bölgesi oluşturulması, Suriye’nin toprak bütünlüğü açısından olumlu bir adımdır. Türkiye’nin hassasiyetlerini çok iyi anlıyoruz. Sınırlarındaki güvenliğini sağlaması lazım, bu Türkiye’nin meşru hakkıdır” diye konuştu.

Basın toplantısının ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Putin gazetecilerin sorularını cevapladı.

“GÜVENLİ BÖLGE SÖZÜNÜN YERİNE GETİRİLMESİNİ İSTİYORUZ”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, bir gazetecinin, görüşmede “Fırat’ın doğusunda çalışmaları devam eden güvenli bölge konusunun konuşulup konuşulmadığına” yönelik sorusu üzerine Rusya Devlet Başkanı Putin ile bu konuyu da görüştüklerini belirterek, şunları söyledi: “Zira şu anda gerek şahsım, gerek Dışişleri Bakanım, Amerika ile de bu konuları görüşüyoruz. Savunma Bakanım, aynı şekilde görüşüyoruz. Ve bize verdikleri sözleri bir an önce yerine getirmelerini kendilerinden istiyoruz. Zira Münbiç’teki terör örgütünün, Kobani ve doğuya doğru o bölgedeki terör örgütlerinin bir an önce bölgeyi terk etmelerini istiyoruz. Yine bu bölgede güvenli bölge sözünün yerine getirilmesini istiyoruz. Zira şu anda Türkiye’ye karşı sınırdan zaman zaman yapılan tacizler devam ediyor. Bu tacizler devam ettiği sürece bizim eli kolu bağlı durmamız mümkün değil. Şu anda sınırlardaki hazırlıklarımızın hepsi bunun içindir. Bu güvenli bölgenin tesisi, ülkemizin ve tüm bölge halkının sağlık sıhhati içerisinde geleceğe yürümesi için önem arz ediyor. Bu konuda kararlılığımız da tamdır. Bu adımı atacağımızı da yine ben Sayın Başkan’a ifade ettim.”

“DAYANIŞMAMIZI SAVUNMA SANAYİNİN BİRÇOK ALANINDA SÜRDÜRELİM İSTİYORUZ”

Bir basın mensubunun, “İkili görüşmede yeni bir anlaşma görüşüldü mü? Türkiye yeni bir anlaşma imzalamak ister mi?” şeklindeki soruna ise Cumhurbaşkanı Erdoğan, şu cevabı verdi: “MAKS-2019 Fuarı bizler için de büyük önem arz etti. Şu anda Savunma Sanayii Başkanımı burada bırakıyorum. O da mevkidaşıyla görüşmelerini yapacak. Tabii Rusya ile attığımız adımlarda en önemli özellik ortak üretim. İşte S-400’de bunu gördük. S-400 ile ilgili pek çok dedikodu yapıldı. Biz hiçbirine kulak asmadık. Bugün de S-400’ün ikinci etabı başladı. Eylül sonuna kadar bunlar hızla devam edecek. Elemanlarımızın yetiştirilmesi, burada yine aynı devam ediyor.”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bu dayanışmamızı savunma sanayinin birçok alanında sürdürelim istiyoruz. Bu yolcu uçaklarında olabilir, savaş uçaklarında olabilir. Tüm mesele buradaki dayanışma ruhudur. Bu dayanışma ruhunu biz bundan sonraki süreçte radar karıştırıcılar olsun, roketlerde olsun, savunma sistemlerinin değişik alanlarında olsun yapabileceğimizi notlarımıza aldık, bunları süratle geliştireceğiz. Ama hepsinden öte, bizim ekonomik alandaki dayanışmamız da çok çok önemli. Türkiye olarak 25 milyar dolar seviyesine çıktık, ama 100 milyar dolar seviyesine ulaşmak. Rus turistlerin Türkiye’ye gelişi, halklarımızın da kaynaşması noktasında büyük önem ifade etmiştir. Bu yıl çok farklı bir yıl, 2020 daha farklı olacak diye düşünüyorum” diye ekledi.

Toplantıda; Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Millî Savunma Bakanı Hulusi Akar, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, MİT Başkanı Hakan Fidan, Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir de hazır bulundu.

Basın toplantısının ardından Rusya temaslarını tamamlayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya’dan ayrıldı.